نوازدانی که با نقایص جنینی آلت متولد میشوند (مثلا هیپوسپادیاس که در آن مجرای ادراری در جایی به غیر از جای طبیعی قرار دارد) بهتر است دیرتر ختنه شوند، اگر سابقه خونریزی در خانواده وجود داشته باشد، پزشک ممکن است توصیه کند که تا کشف دلیل خونریزی صبر کنند.
ختنه بریدن قسمتى از پوست آلت تناسلی است .
ترجمه لغات:
circumcision = ختنه
prepus = پوست پوشاننده حفشه = پره پوس
glans = حفشه = کلاهک آلت
عمل ختنه با برداشتن پره پوس با یا بدون بخیه زدن انجام میگیرد.
پیشینه
ختنه، عمل جراحی کوچکی است که سابقه 5 هزار ساله دارد. تاریخچه ختنه به مدتها پیش و به مصر باستان برمیگردد. انجام ختنه فقط جنبه بهداشتی داشت اما امروزه مسلمانان، مسیحیان، زرتشتیان، یهودیان و بسیاری از مناطق دنیا پسران را ختنه میکنند. مسلمانان علاوه بر دلیل پزشکی، به دلایل اسلامی و مذهبی فرزند خود را ختنه میکنند اما سایر مذاهب و ادیان برای پیشگیری از بسیاری از مشکلات پزشکی کودکان خود را ختنه میکنند.
چرا باید کودک را ختنه کنیم؟
دلایل مختلفی برای ختنه نوزاد وجود دارد؛ بهطور طبیعی زیر پوستی که آلتتناسلی کودک را میپوشاند، ماده سفید رنگ و پنیری شکلی که حاوی سلولهای مرده است، تولید و جمع میشود. این ماده به دلیل نرمبودن، مانع چسبیدن پوست به سر آلت میشود. گاهی این ترشحات عفونی میشود و پوست سرآلت را نیز دچار عفونت میکند. در موارد نادر این عفونت مخصوصا در نوزادان و شیرخواران به عفونت کلیهها میانجامد. پزشکان بهطور خلاصه فواید ختنه را 5 مورد زیر میدانند:
1) شانس ابتلا به عفونت ادراری در اولین سال زندگی در یک نوزاد پسر ختنهشده حدود 1 در 1000 و در نوزادانی که ختنه نشدهاند، 1 در 100 است.
2) ختنه خطر سرطان آلت تناسلی را که در مردان شایع هم نیست، کاهش میدهد.
3) خطر ابتلا به عفونتهای قابل انتقال جنسی مانند ایدز کاهش مییابد و از عفونت پوست آلت پیشگیری میشود.
4) میتوان از فیموزیس، بیماریای که مردان ختنه نشده به آن مبتلا میشوند، پیشگیری کرد.
5) از سرطان دهانه رحم در همسر مردان پیشگیری میکند.
روش های انجام ختنه چیست؟
بطور کلی دو روش جهت ختنه وجود دارد
1- روش جراحی که با برش پره پوس و برداشتن آن و سپس با یا بدون بخیه زدن پوست تنه آلت به مخاط زیر حفشه انجام میگیرد
2- روش حلقه یا کاپ که پوست پره پوس بر روی حلقه کشیده شده و یا نخ بسته شده سپس بافت پره پوس بریده میشود
در هر دو روش هدف برداشتن پره پوس است.
تفاوت نتایج روشهای مختلف ختنه در چیست؟
در روش با حلقه خونریزی وجود ندارد ولی شانس تنگی نوک مجرا بالاتر از روش جراحی است همچنین در روش حلقه بیشتر پوست خود آلت برداشته میشود و بافت مخاطی پره پوس که محل اصلی مورد برداشت در عمل ختنه است کمتر برداشته میشود و باقیمانده بیش از حد مخاط پره پوس باعث تحریک پذیری بیشتر آلت و احتمال زود انزالی" onclick="replacer_hook(332)" target="_blank" href="http://forum.moshaver.co/f147">زود انزالی بیشتر در بلوغ شاید گردد.
در روش جراحی بدون بخیه که روش بسیار قدیمی میباشد پس از برش پره پوس بخیه زده نمیشود تا پوست خودبخود ترمیم شود که شانس خونریزی زیاد دارد و ممکن است فاصله پوست تنه آلت از حفشه زیاد گردد.
در روش جراحی با بخیه پس از برش پره پوس پوست به مخاط زیر حفشه بخیه میشود در این روش سایز پوست و مخاط به سایز مناسب توسط جراح برداشته میشود و لی حین جراحی کمی خونریزی دارد ولی مهم وقابل توجه نیست و خونریزی پس از جراحی نیز بسته به مهارت جراح متفاوت است.
فواید عمل ختنه چیست؟
ختنه باعث کاهش بارز شانس عفونت های ادراری در سنین کودکی میگردد که بسیار مهم در پیشگیری از آسیب های خطرناک کلیوی میباشد . همچنین شانس سرطان آلت تناسلی را در بزرگ سالی بسیار کاهش میدهد.
سن مناسب ختنه چیست؟
درمورد سن مناسب ختنه اختلاف نظر زیاد است گروهی موافق ختنه در اولین روزهای زندگی میباشند تا هرچه سریعتر از بوجود آمدن عفونتهای ادراری و عوارض آن که در دوره نوزادی خطرناک است جلوگیری شود . گروهی با ختنه در زمان و سن بالاتر موافق هستند تا از احتمال تنگی نوک مجرا و یا چسبندگی ختنه گاه جلوگیری شود. ولی میتوان با انجام ختنه در اولین روزهای زندگی توسط جراح ماهر از منافع ختنه سود جست و احتمال عوارض را به حداقل رساند.
زمان دقیقی برای انجام ختنه وجود ندارد اما میگویند اگر ختنه بعد از تولد یا در ماههای اول تولد انجام شود، به بیهوشی عمومی نیاز نیست و با بیحسی موضعی انجام میگیرد. اگر ختنه در ماههای اول تولد انجام نشود، علاوه بر اینکه باید کودک را بیهوش کرد، هزینهای اضافهای به خانواده تحمیل میشود و اثر بد روانی نیز روی کودک میگذارد. کودک (بهخصوص از 2 تا 3 سالگی)، به حفظ آلتتناسلی خود حساسیت دارد و چه بسا ختنه را تنبیه پدر و مادر تصور کند و این تصور او را آزرده میکند.
این عمل میتواند در بیمارستان قبل از اینکه مادر و کودک ترخیص شوند انجام شود. باید توجه داشت که نوزاد هنگام ختنه سلامت کامل داشته و حداقل یک بار بعد از تولد ادرار کرده باشد و 1ساعت قبل از ختنه چیزی نخورده باشد.
"با وجود آن که نظرات مختلفی درباره سن ختنه پسران از سوی پزشکان مختلف وجود دارد، اما بیشتر پزشکان در این مورد اتفاق نظر دارند که سن کودک برای عمل ختنه نباید بیشتر از سه سال باشد، زیرا در غیر این صورت، ختنه میتواند عوارض سنگین روحی برای کودک به دنبال داشته باشد."
بیهوشی بهتر است یا بیحسی؟
شاید به نظر ما یک پسربچه سه ساله درک درستی از دنیای اطرافش نداشته باشد و خیلی از موضوعهای زندگی را نفهمد، اما موسوی بر این باور است که یک پسر بچه سهساله کاملا به نوع جنسیتش آگاهی دارد و به همین دلیل باید در ختنه کردن پسران بالای سه سال احتیاط کرد. وی میافزاید:
یک کودک سه ساله به راحتی فرق بین جنسیت خودش و جنس مخالف را میفهمد و کاملا به این موضوع آگاه است، به همین دلیل هم احتمال دارد در حین عمل ختنه احساس کند به بخشی از جنسیت و هویتش تعارض شده و به همین علت نیز احساس روانی بدی به او دست بدهد.
نباید کودکان بالای سه سال را با عمل بی حسی ختنه کرد. به این دلیل که یک کودک بالای سه سال با انجام عمل بیحسی میتواند به طور کامل مراحل عمل ختنه را ببیند و این مساله بر روحیهاش تاثیر منفی شدیدی میگذارد، به همین دلیل بهتر است عمل ختنه در کودکان سنین بالاتر را با روشهای بیهوشی انجام دهیم.»
باید والدین شرایطی فراهم کنند که خونریزی پس از عمل ختنه ایجاد نشود و کودک را از هر گونه ضربه یا آسیبی که منجر به خونریزی شود، بازدارند
خونریزی، مهمترین خطر
طبیعت کودکانه ایجاب میکند که یک پسربچه خردسال، بازیگوشی کند و حتی با وجود انجام عمل ختنه، تمایلی به استراحت و یکجانشینی نداشته باشد.
"باید والدین شرایطی فراهم کنند که خونریزی پس از عمل ختنه ایجاد نشود و کودک را از هر گونه ضربه یا آسیبی که منجر به خونریزی شود، بازدارند.
بعد از عمل ختنه، بین ۲۴ تا ۴۸ ساعت استراحت برای کودک الزامی است و بازکردن پانسمان بعد از گذشت ۲۴ ساعت از عمل ختنه، مانعی ندارد، اما درباره زمان دقیق بازکردن پانسمان باید نظر پزشک متخصص را جویا شد."
تنگی مجاری ادراری
هم پزشکان متخصص اطفال و هم پزشکان عمومی، عمل جراحی ختنه را انجام میدهند و به گفته موسوی، هر دو گروه این توانایی و تبحر را دارند که این عمل جراحی را به درستی انجام دهند.
درست است که اغلب پزشکان میتوانند این عمل را به درستی انجام دهند، اما این موضوع اصلا به این معنا نیست که عمل ختنه بدون عوارض باشد.
خطر مسدود شدن مجاری ادرار پس از عمل ختنه وجود دارد. در صورتی که این عمل به درستی انجام نشود، احتمال دارد در ماهها و حتی سالهای آینده، مجاری ادراری تنگتر از گذشته شده و فشار شدیدی به مثانه بیاید و در نتیجه مشکلات مجاری ادراری برای کودک به وجود آید.
یکی از عمده خطراتی که در عملهای غیرحرفهای ختنه به وجود میآید، بستهشدن کامل مجاری ادراری است که معمولا در اثر بخیههای بسیار درشت، ایجاد میشود
بستهشدن کامل مجاری ادراری
هماکنون در برخی روستاهای دورافتاده، عمل ختنه از سوی یکی از اهالی که تخصصی هم در زمینه پزشکی ندارد، انجام میشود و به دلیل اینکه این افراد به صورت کاملا تجربی، عمل ختنه را انجام میدهند، در چنین شرایطی احتمال بروز عوارض متعدد بعد از عمل ختنه، دور از ذهن نیست.
"یکی از عمده خطراتی که در عملهای غیرحرفهای ختنه به وجود میآید، بستهشدن کامل مجاری ادراری است که معمولا در نتیجه استفاده از بخیههای بسیار درشت، ایجاد میشود.
در صورتی که مجاری ادراری پس از عمل جراحی ختنه تنگتر شود، علائم آن معمولا به صورت درد شدید در مثانه بروز پیدا میکند و حتی احتمال دارد در سالهای بعد هم این مشکل خود را نشان دهد، اما اگر مجاری ادراری بر اثر عملهای جراحی غیر تخصصی کاملا بسته شود، در همان ۲۴ ساعت اول، عوارض واضح خود را نشان میدهد.
با وجود تمام خطرات احتمالی پس از عمل جراحی ختنه، در صورتی که این عمل از سوی یک پزشک مجرب و ماهر انجام شود، به احتمال خیلی زیاد مشکلی در حین عمل پیش نمیآید، ولی حتی اگر این عمل زیر نظر پزشک متخصص نیز بهدرستی انجام شود، نباید خطر خونریزی در ۲۴ ساعت اول را نادیده گرفت.
توصیه برای نوزادانی که دچار مشکل هستند
نوازدانی که با نقایص جنینی آلت متولد میشوند (مثلا هیپوسپادیاس که در آن مجرای ادراری در جایی به غیر از جای طبیعی قرار دارد) بهتر است دیرتر ختنه شوند، اگر سابقه خونریزی در خانواده وجود داشته باشد، پزشک ممکن است توصیه کند که تا کشف دلیل خونریزی صبر کنند.
مراقبتهایی بعد از انجام عمل ختنه
بعد از انجام ختنه باندی آغشته به ژل وازلین یا کرم تتراسیکلین روی سر آلت قرار داده میشود. در بسیاری موارد، پوست در مدت 7 تا 10 روز بهبود مییابد. قبل از ختنه، باید به والدین اطلاعاتی در مورد مراقبتهای بعد از ختنه داد. آنها باید بدانند که اندکی تورم و قرمزی طبیعی است. باید انتظار مشاهده کمی خون هم در پوشک داشت اما اگر بیش از یکچهارم پوشک نوزاد خونی بود، حتما باید پزشک را مطلع کرد.
12 ساعت اول بعد از این عمل پماد وازلین یا کرم تتراسیکلین باید در اطراف زخم حداقل برای 5 روز مالیده شود تا از چسبندگی آلت به پنیس جلوگیری شود. پوشک را بعد از هر بار ادرار و مدفوع تعویض کنید تا از عفونت پیشگیری شود.
ختنهنشدهها ۱۰ برابر بیشتر دچار عفونت میشوند
عفونتهای کلیوی، مثانه و مجاری ادراری در پسربچههایی که ختنه نشدهاند، 10 برابر بیشتر از ختنهشدگان است.
به طور کلی این احتمال در طول زندگی برای مردانی که ختنه نشدهاند 4 برابر مردانی است که ختنه شدهاند.
محققان استرالیایی این نتایج را با بررسی چندین تحقیق انجام شده پیش از آن به دست آورده اند و معتقدند که تأثیر ختنه بر عفونتهای مجاری ادراری و کلیوی نوزادان پسر در سال اول زندگی کاملاً واضح است اما این تأثیر در بزرگسالی چندان مشخص نیست.
به نوشته رویترز محققان دانشگاه سیدنی میگویند 3 تا 4 برابر اختلافی که ختنه در بزرگسالی در این موارد ایجاد می کند از نظر معیارهای بهداشتی آماری به شدت قوی است.
این تحقیق با بررسی 22 تحقیق قبلی بین سال های 1987 تا 2012 که در برگیرنده 407 هزار و 902 نفر بوده است انجام شده است. از این تعداد یک چهارم ختنه نکرده بودند.
این اختلاف با کاهش سن بیشتر شده و در سال اول زندگی به نزدیک 10 برابر میرسد. این میزان بین سال اول تا 16 سالگی نزدیک به 6.6 برابر بیشتر و پس از 16 سالگی این خطر 3.4 برابر است.
نوزاد هر چه کوچکتر باشد خطر این عفونتها در او قویتر است که میتواند علایمی مانند درد کلیه، تب، درد و عفونت خونی باشد.
تا پیش از این کارشناسان ختنه را یک ابزار پیشگیرنده بهداشتی برای بیماری HIV و بیماری های مقاربتی دیگر می دانستند.